Kultura
Chinchorro - dr Patrycja Przadka-Giersz
Instytut Archeologii - Uniwersytet Warszawski
12 czerwca 2013
Kultura Chinchorro rozwineła sie
w północnym Chile na Atakamie. Jej reprezentanci produkowali narzedzia
kamienne, a osady połozone było blisko linii brzegowej. Społecznosc zwiazana
była z eksploatacja zasobów morskich. Kamienne i kosciane narzedzia oraz
plecionki z bawełny słuzyły jako sieci, do połowów ryb. Jest to pierwszy znany
przykład udomowienia bawełny i jej gospodarczego wykorzystania. Kultura znana
jest z pierwszych intencjonalnych mumifikacji przeprowadzanych około roku 5000
p.n.e.
Szczytowy
rozwój tej kultury nastapił około roku 3000 p.n.e. Z kregu Chinchorro pochodzi 49
odnalezionych intencjonalnie wytworzonych mumii oraz wiele mumii naturalnych.
Stanowiskami tej kultury sa m.in. El Morro i Camarones. W Camarones, 100 km
południe od Arica, znaleziono mumie dziecka z około roku 3000 p.n.e.
Chinchorro
wytworzyli trzy style mumifikacji – czarny, czerwony i styl powlekania błotem. Styl czarny funkcjonował w latach 5000-2500 p.n.e. Czarna barwa pochodziła od manganu, którym pokrywano mumie, zwłaszcza w przypadku mumii dzieci, które zachowywały skóre. Około roku 2500 p.n.e. zaczeło brakowac manganu i styl czarny wyszedł z uzytku. Pojawił sie kolejny styl – styl czerwony, który charakteryzował mumie z okresu 2500-2000 p.n.e.
Inna cecha
wyrózniajaca styl czerwony była maska z uwydatnionymi, zagłebionymi otworami. Otwory
na usta i oczy były lekko otwarte, co sprawiało wrazenie czujnosci i niepokoju.
Mumie przypominały przedstawienia osób przerazonych. Stylizacja masek moze miec
zwiazek z kultem przodków oraz zwyczajem przemawiania przez przodków w trakcie
uroczystosci, który był kultywowany w czasach Inków.
Ostatnim
stylem mumii kultury Chinchorro były mumie pokrywane glina. Artysci przestali wtedy
usuwac narzady z ciał zmarłych, a mumie pokrywane były gruba warstwa gliny i
piachu. Glina mocowała mumie do miejsca pochówku. Zwyczaj ten trwał 200 lat, az
do upadku kultury Chinchorro. Mumie czarne i czerwone wystawiano na pokaz i
wysyłano w podróze, a mumie pokrywane glina były chowane w ziemi. Moze miec to
zwiazek z potencjalnym rozwojem chorób.
